حلال شیمیایی و انواع آن

همانطور که می‌دانید حلال به ماده‌ای گفته می‌شود که موادی را در خود حل می‌کند. حلال شیمیایی هم همانطور که از نامش پیداست برای حل کردن مواد در فرآیندهای شیمیایی، صنعتی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این بخش از مقالات شیمی رو به بررسی موضوعات مرتبط با این مواد می‌پردازیم.

حلال و حل شونده

جهت ساخت محلول ها از دو جز حلال و حل شونده استفاده می‌شود که مخلوط کردن این دو باهم از موضوعات مهمی است که باید به طور تخصصی مورد توجه قرار بگیرد. چون یک اشتباه کوچک در این مورد ممکن است پیامد ناگواری را به‌همراه داشته باشد.

موضوع مهم‌تر محیطی است که حلال و حل ‌شونده در آن با هم تحت واکنش قرار می‌گیرند و اینکه اپراتور و متخصص این امر باید اطلاعات کافی در مورد این مواد را داشته باشند و بدانند که چه موادی را در چه محیطی می‌توانند با هم حل کنند و سبب واکنش شیمیایی در آن‌ها شود. استفاده از ابزار و پوشش مناسب هم در زمان حل کردن مواد موضوعی است که نباید از اهمیت آن چشم‌‎پوشی کرد.

حلالیت مواد یعنی چه؟

حلالیت یعنی توانایی یک ماده در حل یا محلول کردن مواد دیگر. این ویژگی از مواد به شکل مقیاس‌پذیری، سرعت حل، و یا کیفیت حل آنها بستگی دارد . به طور معمول، حلالیت به عنوان توانایی یک ماده در توزیع یک ماده دیگر در آن تعریف می‌شود. این ویژگی در فرآیندهای شیمیایی، صنعتی و آزمایشگاهی که نیاز به حل یا محلول کردن مواد مختلف دارند بسیار مهم است.

حلال‌های آلی و معدنی

حلال‌ها به واسطه اینکه درآن‌ها کربن وجود دارد یا خیر به دو گروه حلال آلی و معدنی تقسیم می‌شوند:

حلال‌های آلی

حلال‌های آلی که دارای زنجیره‌های کربنی هستند معمولاً از منابع نفتی، گیاهی یا حیوانی استخراج می‌شوند یا اینکه به روش‌های شیمیایی از ترکیبات آلی تولید می‌شوند. حلال‌های آلی معروف اعم از هیدروکربن‌ها مانند هیدروکربن‌های اشباع و اشباع نشده (مانند بنزن و نفتن‌ها)، الکل‌ها (مانند اتانول)، استرها، اترها، کتون‌ها، آمین‌ها و الکتروفیل‌ها است که به طور گسترده در صنایع مختلف مانند شیمی، داروسازی، پتروشیمی، و صنایع غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

حلال‌های معدنی

همانطور که از نامش پیداست به حلالی گفته می‌شود که از منابع معدنی استخراج می‌شوند و یا آن‌ها را در معدن ها می‌توان یافت. این نوع حلال‌ها معمولاً شامل آب، اسیدها، بازها، مواد معدنی غیرآلی، و یا ترکیبات شیمیایی دیگری هستند که در فرآیندهای استخراج و پالایش مواد معدنی استفاده می‌شوند.

برخی از حلال‌های معدنی معروف شامل آب، اسید‌ها مانند سولفوریک اسید و هیدروکلریک اسید، بازها مانند هیدروکسید سدیم و کلرید سدیم، و مواد معدنی غیرآلی مانند آمونیاک و هیدروژن پراکسید می‌باشند. این حلال‌ها در صنایع مختلف از جمله معدن، متالورژی، پتروشیمی، و صنایع غذایی استفاده می‌شوند.

حلال های قطبی و غیر قطبی:

حلال‌ها را بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی به حلال‌های قطبی و غیرقطبی تقسیم کرد:

حلال قطبی:

حلال‌های قطبی، موادی هستند که دارای دیپل‌های الکتریکی هستند و توانایی جذب بارهای الکتریکی متناوب را در خود دارد. این حلال‌ها معمولا اتصالاتی بین اتم‌ها یا گروه‌هایی داند که دارای اختلاف الکترونگاتیوی بالا هستند. مانند: آب، الکل‌ها، آمین‌ها، اترها، ستونرها

حلال های غیر قطبی:

حلال‌های غیرقطبی، موادی هستند که دیپل‌های الکتریکی ندارند و اتصالات بین اتم‌ها به اندازه کافی تقویت نشده‌اند تا بارهای الکتریکی را جذب کنند. این حلال‌ها به طور کلی دارای توزیع الکترون‌های متقارن در اطراف اتم‌های آن‌ها هستند. بنابراین، آن‌ها معمولاً برای حلالیت مواد آلی و غیرپالر مورد استفاده قرار می‌گیرند. حلال‌های غیر قطبی رایج شامل: هیدروکربن‌ها، کلروفرم، تتراهیدروفوران، دی‌اکسیدکربن، بنزن

کلام آخر

حلال‌های شیمیایی باتوجه به ساختار و اهمیت آنها در ترکیب مواد بسیار پر‌کاربرد و مورد توجه هستند و از این‌رو نیاز به آنها نیز مسئله‌ای است که اهمیت آنها را دوچندان کرده است. تامین حلال خالص از دغدغه های قشری است که با این مواد سر و کار دارند و ما در فروشگاه شیمی رو این نیاز را تامین کرده‌ایم.